Om de onderwijskwaliteit te waarborgen, gebruiken we de PDCA-cyclus (plan-do-check-act) van Deming op alle niveaus: in schoolplannen, jaarplannen en groeps-/individuele handelingsplannen voor leerlingen. We monitoren de kwaliteit met behulp van jaarplannen, kwaliteitskaarten, zelfevaluaties en ‘het goede gesprek’. Daarnaast voeren we eens in de vier jaar een waarderende audit uit op elke school. PCBO Apeldoorn werkt aan onderwijskwaliteit door beleidsvoorstellen voor te bereiden, lerende netwerken in te voeren, jaarlijks ontwikkelafspraken te maken en een open feedbackcultuur te creëren.

Onze scholen leggen verantwoording af aan het bestuur, de inspectie van het onderwijs en aan hun eigen omgeving (ouders, MR, etc.). Als bestuur leggen we verantwoording af aan de inspectie van het onderwijs, de Raad van Toezicht en onze eigen omgeving (personeel, GMR etc.). De informatie waarover verantwoording wordt afgelegd is via verschillende manieren toegankelijk:

• In de schoolgids;
• In Vensters PO;
• Op de website van de scholen en van het bestuur;
• In het schoolondersteuningsprofiel van de school;
• In de bestuursrapportage met daarin een integrale verantwoording aan de Raad van Toezicht.

Het College van Bestuur voert regelmatig gesprekken met directeuren en teams om de voortgang van doelstellingen te evalueren. Op deze manier leggen we openlijk verantwoording af over de ontwikkeling van de school.

PCBO Apeldoorn voert de waarderende audits uit om scholen te helpen bij het zichthouden op de kwaliteit van het onderwijs en om de schoolontwikkeling in kaart te brengen. Daarnaast zijn de audits een middel voor zelfreflectie voor de scholen. Het auditteam onderzoekt de school aan de hand van de onderzoeksvraag van de school (gekoppeld aan de indicatoren van de inspectie) en gebruikt het Appreciative Inquiry-model in gesprek met de school. Van ieder bezoek wordt een auditrapport gemaakt en gedeeld met de school en het bestuur. 

PCBO Apeldoorn stelt jaarlijks doelen op basis van het strategisch meerjaren beleidsplan en evalueert de voortgang. Door de impact van corona zijn sommige doelen uit voorgaande jaren beperkt behaald. Daarom is het strategisch meerjaren beleidsplan met een jaar verlengd om voortgang te boeken op onder andere basiskwaliteit, onderwijskwaliteit, samenwerking met externe partners en kansengelijkheid.

Het lerarentekort dwingt ons tot een andere organisatie van het onderwijs, waarbij we regionaal samenwerken en streven naar hooggekwalificeerde onderwijsprofessionals. Helaas hebben sommige groepen tijdelijk of langer zonder eigen leerkracht moeten werken, wat een risico vormt voor de kwaliteit van het onderwijs. 

In 2023 is het IEP-leerlingvolgsysteem (IEP-LVS) geïmplementeerd op alle scholen van PCBO Apeldoorn. Dit onafhankelijke instrument wordt gebruikt om de ontwikkeling van kinderen en de kwaliteit van het lesgeven te monitoren. Tweemaal per jaar worden alle kinderen in groep 3 t/m 8 getoetst met het IEP-LVS. De resultaten worden grondig geanalyseerd en besproken binnen de teams, de afdeling onderwijskwaliteit en kinderopvang, en met het College van Bestuur. Indien nodig worden passende interventies afgesproken. 

Onze scholen gebruiken de IEP-eindtoets om jaarlijks de leeropbrengsten te meten. Deze toets laat zien op welk niveau leerlingen scoren volgens de referentieniveaus. Voor het basisonderwijs geldt referentieniveau 1F als fundamenteel en 1S als streefniveau.

De gemiddelde resultaten op de IEP-eindtoets over de afgelopen drie jaar tonen dat alle scholen boven de signaleringswaarde 1F scoren. Bovendien scoort 95,8% van de scholen boven de (gecorrigeerde) signaleringswaarde 1S. Een aantal scholen presteert boven het landelijk gemiddelde op beide niveaus. Scholen analyseren hun resultaten en bepalen welke acties nodig zijn om hun doelen te bereiken. 

In 2023 heeft de inspectie een kwaliteitsonderzoek (steekproef) uitgevoerd op één van onze scholen. De kwaliteit van het onderwijs op die school is beoordeeld als voldoende. Daarnaast zijn themaonderzoeken uitgevoerd op een andere school, gericht op de kwaliteit van extra ondersteuning in het funderend onderwijs, en op nog een andere school, gericht op de kwaliteit van Vroegschoolse Educatie. Hoewel deze onderzoeken geen beoordelend karakter hebben, bleek uit de feedback van de inspecteur dat beide scholen meer dan voldeden aan de onderzochte (delen van) standaarden. 

Wij bieden een gevarieerd curriculum aan dat aansluit bij de behoeften van al onze leerlingen. Naast taal, rekenen en actief burgerschap, besteden we aandacht aan beweging, kunst en cultuur, en wereldoriëntatie. We passen ons aanbod aan op basis van de leerlingenpopulatie. 

Passend onderwijs voor kinderen met specifieke ondersteuningsbehoeften:

PCBO Apeldoorn streeft naar passend onderwijs voor alle kinderen, waarbij preventief werken centraal staat. De zorgplichtcoördinator speelt een cruciale rol bij het vinden van passende plekken voor leerlingen. In 2023 was er ook aandacht voor de plaatsing van gevluchte kinderen uit Oekraïne. 

Onze basisscholen streven naar passend onderwijs in de eigen school. Naast compacten en verrijkingsaanbod, hebben veel scholen een plusvoorziening. Voor leerlingen die nog meer uitdaging nodig hebben, is er de bovenschoolse plusvoorziening. Deze is bedoeld voor hoogbegaafde leerlingen van groep 5 tot en met 8. In 2023 is de doelgroep uitgebreid naar groep 4 tot en met 8. Ook is er ingezet op professionalisering rondom begaafdheid, met lezingen, trainingen en e-learningmodules. 

Het Nationaal Programma Onderwijs (NPO) heeft in 2021 landelijk een bedrag van 8,5 miljard euro toegewezen voor herstel en ontwikkeling van het onderwijs. Alle scholen hebben plannen opgesteld om deze middelen te benutten, gericht op verbetering van onderwijs, individuele begeleiding en welbevinden van leerlingen. Deze plannen zijn afgestemd met de MR van de betreffende school.

Interventies liggen vooral op het terrein van verbetering van onderwijs en leren van kinderen door scholing, professionalisering en verbetering van de faciliteiten, ondersteuning in de klas door onderwijsprofessionals, ondersteunen van de bestuursfuncties en werken aan socialisatie en een positief pedagogisch klimaat.

Vanaf 2021-2022 zijn prestatieboxmiddelen toegevoegd aan de lumpsumfinanciering en bijzondere bekostiging voor professionalisering en begeleiding van schoolleiders. PCBO Apeldoorn heeft een collectief leiderschapstraject gestart om kennis en vaardigheden van schoolleiders verder te ontwikkelen.

In ons streven naar de ontwikkeling van kinderen, richten we ons niet alleen op kwalificatiedoelen, maar ook op socialisatie en persoonsvorming. Onze scholen besteden aandacht aan sociale ontwikkeling, veiligheid en welbevinden door middel van methoden zoals de Kanjertraining en Positive Behavior Support (PBS). Jaarlijks monitoren en evalueren we op schoolniveau de sociale veiligheid en sociaal-emotionele ontwikkeling. Op stichtingsniveau worden resultaten inzichtelijk gemaakt en waar nodig worden interventies ingezet.

In 2022 is de adviesprocedure PO-VO opnieuw geëvalueerd om kansengelijkheid te bevorderen. Hoewel er meer kansrijk advies is gegeven en heroverwogen, zijn we nog niet tevreden. In 2023 zijn de resultaten van verwijzingen naar het VO, heroverwegingen en de plek binnen het VO expliciet besproken. Scholen rapporteren hierover jaarlijks. Het percentage scholen dat passende adviezen geeft, is toegenomen ten opzichte van 2022, en we willen deze ontwikkeling vasthouden. Bovendien experimenteren vijf OAB-scholen met verlengde schooldagen om kansengelijkheid te bevorderen.

Onze basisscholen ontwikkelen zich verder richting (Integrale) Kind Centra ((I)KC). De IKC-kaart, geïntroduceerd in 2021, helpt scholen hun ontwikkelingsfase inzichtelijk te maken. In 2023 zijn we gestart met het proces om van zeven preferred suppliers tot vier kernpartners te komen. Deze partners werken intensief samen met onze scholen en het bestuur om (I)KC’s op zoveel mogelijk scholen vorm te geven. Bixo, MAM’S Kinderopvang, Partou en DOK13 zijn onze vier kernpartners, terwijl we ook nauw samenwerken met andere kinderopvangaanbieders. 

De krapte op de arbeidsmarkt heeft invloed op het onderwijs en de medewerkers die hierbij betrokken zijn. We zien steeds meer initiatieven om het onderwijs anders te organiseren, soms vanuit een duidelijke visie en soms vanwege personeelstekorten. Dit heeft gevolgen voor de vaardigheden die van medewerkers worden gevraagd, zoals samenwerken in grotere teams. Als leerkracht ben je nu meer dan ooit de regisseur van het onderwijsleerproces, en dit vraagt zowel organisatorische als inhoudelijke competenties. Het is duidelijk dat deze situatie zich de komende jaren zal voortzetten en een andere benadering van onderwijsorganisatie vereist. 

Om schaarste te beperken, zetten we in op een goede arbeidsmarktstrategie en communicatie. Daarnaast investeren we in het binden en boeien van medewerkers om vertrek en uitval te voorkomen. Persoonlijke groei en een sterke organisatiecultuur zijn daarbij belangrijke speerpunten. De methode ME+U helpt ons hierbij. 

Inzet van de ME+U-methode stimuleert persoonlijke groei en versterkt onze organisatiecultuur. Medewerkers krijgen inzicht in hun drijfveren, ontwikkelingspotentieel en impact. ME+U bevordert ook een gemeenschappelijke taal binnen PCBO Apeldoorn en richt zich op zowel individuele als teamontwikkeling. In 2023 is deze methode bijna helemaal geïmplementeerd op al onze 25 scholen. 

Goede schoolleiders inspireren en motiveren hun teams in een complexe omgeving. PCBO Apeldoorn investeert in de ontwikkeling van schoolleiders via een leiderschapstraject dat in 2022 begon en tot 2024 zal voortduren. Onderwerpen zijn onder andere cultuur, systeemleiderschap, agile werken en communicatievaardigheden. 

PCBO Apeldoorn investeert in medewerkers via opleidingen, coaching en collectieve trainingen. Ontwikkeling omvat meer dan alleen opleidingen volgen. In 2023 kunnen medewerkers zich inschrijven voor cursussen via Insite. 

Duurzame inzetbaarheid wordt steeds belangrijker, zowel landelijk als binnen PCBO Apeldoorn. In 2022 is de functie van adviseur Inzetbaarheid & Gezondheid geïntroduceerd om alle medewerkers te ondersteunen en aan te moedigen om duurzaam inzetbaar te zijn. In 2023 is een visie op duurzame inzetbaarheid opgesteld, zodat medewerkers met plezier, goed en gezond hun werk kunnen doen. 

In oktober 2023 hebben wij een medewerkerstevredenheidsonderzoek (MTO) uitgevoerd. De respons was 83 procent, hoger dan de landelijke benchmark van 67 procent. De scores zijn eveneens hoger dan de landelijke benchmark. Ook blijkt dat de duurzame inzetbaarheid van medewerkers binnen PCBO Apeldoorn positieve scores heeft behaald. Andere trotspunten waren collega’s, ontwikkelingsmogelijkheden en samenwerking, rolduidelijkheid, autonomie en leiderschap. Het veilige werkklimaat biedt een solide basis voor verdere ontwikkeling en het creëren van een feedbackcultuur. 

Het gemiddelde verzuimpercentage in 2023 bedroeg 4,25 procent, voornamelijk veroorzaakt door langdurig verzuim (2,34%). Het verzuim laat ook in 2023 een dalende trend zien. De impact van corona lijkt af te nemen. We hebben actief gestuurd op verzuimcijfers en werken nu met een bedrijfsarts én een praktijkondersteuner om onze visie op duurzame inzetbaarheid voort te zetten. 

Uit gesprekken met medewerkers en het laatste medewerkerstevredenheidsonderzoek blijkt dat aandacht voor werkdrukbeleving nodig blijft. We gebruiken werkdrukmiddelen voor onder andere onderwijsassistenten, vakdocenten en administratieve medewerkers. In 2023 bedroeg de totale inzet van werkdrukmiddelen € 1.417.300.

Het strategisch personeelsbeleid is afgestemd op onze scholen en jaarplannen. Scholen kunnen eigen accenten leggen binnen de kaders van dit beleid. De stafafdeling HR monitort en evalueert het beleid regelmatig in dialoog met teamleden, directeuren en het College van Bestuur. Tevredenheidsonderzoeken en managementinformatie spelen hierbij een rol. Ook overlegt HR met de commissie personeel van de Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad (GMR).

In 2023 is het nieuwe Integraal Huisvestingplan (IHP) vastgesteld door de gemeente Apeldoorn en de schoolbesturen. De uitvoering en demarcatie moeten nog verder worden uitgewerkt. Het IHP richt zich op goede huisvesting voor scholen, met aandacht voor inhoudelijke ambities en duurzaamheid. Het fungeert als routekaart voor verduurzaming van onderwijsvastgoed en houdt rekening met leerlingenontwikkelingen en woningbouw.

We werken vanuit het meerjarenonderhoudsplan (MJOP) aan groot onderhoud van schoolgebouwen. In 2021 is een actueel en dynamisch MJOP opgesteld, waarbij we de staat van elk gebouw en de financiële consequenties in kaart hebben gebracht. Onderhoud dat volgens het meerjarenonderhoudsplan moet worden uitgevoerd, wordt zo snel mogelijk aangepakt om aan de gestelde eisen te blijven voldoen.

Het Integraal Huisvestingsplan (IHP) – door de gemeente Apeldoorn en onderwijsinstellingen afgestemd – is de leidraad voor nieuwbouw voor het Apeldoorns onderwijs. Vanuit de Kadernota 2016-2019 pakten wij in 2023 PCBO De Sjofar als nieuwbouwproject op.

In 2023 hebben wij plannen kunnen maken per school wat we met de ventilatiesubsidie konden uitvoeren. Door de mislukte inschrijving op de vorige aanbesteding, konden we met een partij om tafel met wie we de uitvoering bespraken. Hierdoor hebben we in 2023 al wel een start gemaakt met de projecten PCBO De Fakkel, PCBO De Diamant de Beemte en PCBO De Korenaar. De andere projecten volgen in 2024, aangezien de voorwaarde is dat ze voor augustus 2024 gereed moeten zijn voor dit subsidietraject.

Jaarlijks begroten we ongeveer 125.000 euro voor klein onderhoud op onze scholen. Denk aan de reparatie van lekkages of defecte verlichting. Scholen melden dit soort zaken digitaal in het portal Insite. Doordat we met alle leveranciers en aannemers afspraken hebben gemaakt over opvolging en een intentieverklaring hebben gesloten, kunnen we zeggen dat de continuïteit van al deze meldingen gewaarborgd is. De kosten van het klein onderhoud worden wel steeds hoger, omdat grootschalige investeringen uitblijven en daardoor meer klein onderhoud wordt gevraagd. Dit heeft in 2023 geleid tot hogere uitgaven dan begroot voor klein onderhoud.

Vanuit de beschikbare Subsidie Uitvoering Ventilatie In Scholen (SUVIS) zou de ventilatie in het gebouw van PCBO De Korenaar worden aangepast.

Vanuit het MJOP stonden er gelden in de komende jaren gereserveerd die naar voren zijn gehaald om bij De Korenaar een interne optimalisatie (onderhoud combineren met de ventilatie aanpassingen) te realiseren.

Dit is ook vanuit de behoefte vanuit de school bekeken.

Samen met de architect is gekeken hoe we met zo min mogelijk middelen de school op onderwijskundig vlak toch konden optimaliseren. Dat is mede door het constant financieel bijstellen van de plannen gelukt. Hierdoor is er eind 2023 een start gemaakt aan de uitvoering. De verwachting is dat de werkzaamheden in Q3 2024 gereed zijn.

Voor de school De Beemte is net zoals bij De Korenaar gekeken vanuit de uitvoering van de SUVIS. De Beemte kreeg voor elk lokaal een subsidie om ventilatie te verbeteren. Vanuit het MJOP bleek een interne optimalisatie mogelijk. Het gebouw is nog niet in het nieuwe vastgestelde IHP opgenomen, maar krijgt nu dus toch een mooie levensduurverlenging. Het hele gebouw wordt in twee fases gerenoveerd. De start van de werkzaamheden is eind 2023 en de verwachting is dat die gereed zijn in Q3 2024.

Er is veel informatie bekend over onze schoolgebouwen, maar de toegang tot deze informatie is nog niet geheel gestructureerd. Omdat we dit beter toegankelijk willen hebben, zet PCBO Apeldoorn een systeem/portaal op waarin alle informatie over de schoolgebouwen is verzameld. Daarin willen we zowel relevante informatie uit het verleden (bouwtekeningen, revisies en dergelijke) als de toekomstige informatie zoals keuringen, contracten en ruimtelijke indelingen in verwerken.

Dit is in 2023 geheel gevuld en gaan we in 2024 finetunen. Ook is hierin het MJOP meegenomen, dat nu dynamisch is en geheel kan worden bijgewerkt. Hierdoor kunnen we ook beter sturen.

Dankzij subsidie van de gemeente zijn we in 2023 verdergegaan met schoolpleinen “vergroenen”. In de afgelopen jaren hebben we al vele schoolpleinen mogen aanpakken. In 2023 waren dat de schoolpleinen van de volgende scholen:

• PCBO De Diamant Het Kristal
• PCBO Het Kompas
• PCBO Koningin Wilhelminaschool
• PCBO De Korenaar
• PCBO De Regenboog Woudhuis (afgerond)
• PCBO De Gong (heeft in 2023 een start gemaakt met de realisatie).

Kinderen, ouders en buurtbewoners zijn betrokken bij het ontwerp van de pleinen.

Prijsstijgingen en Schaarste:

We houden prijswijzigingen goed in de gaten en bespreken deze intern. De hoge energieprijzen zijn een groot financieel risico.

Arbeidsmarktkrapte:

We werken aan strategische personeelsplanning om personeel te behouden en nieuwe leraren en schoolleiders aan te trekken.

We investeren in onze schoolgebouwen en installaties volgens een meerjarenonderhoudsplan. Dit helpt ons om lange termijn investeringen te plannen en te beheren.

Ons treasury-beleid zorgt ervoor dat we onze geldmiddelen goed beheren. PCBO Apeldoorn heeft haar geld bij het ministerie van Financiën ondergebracht bij het “schatkistbankieren”. Dit is bedoeld voor instellingen die een wettelijke of publieke taak uitvoeren en hiervoor gelden van de overheid voor ontvangen. De geldmiddelen van PCBO Apeldoorn verlaten “de schatkist” pas als dat noodzakelijk is voor de uitvoering van haar taak.

Middelen voor onderwijsachterstanden worden direct toegekend aan de scholen die deze nodig hebben. Deze verdeling is gebaseerd op gegevens van het CBS. De gelden worden ingezet op (de inrichting van) de leeromgeving, specifieke deskundigheid van leerkrachten en de ontwikkeling van specifieke programma’s en leerlijnen.

In het allocatiebeleid van PCBO Apeldoorn is vastgelegd hoe de middelen, die van het ministerie van OCW worden ontvangen, over de scholen en bovenschools worden verdeeld. Elk jaar wordt het allocatiebeleid herzien op actualiteiten en ontwikkelingen. Gelijke kansen voor alle leerlingen is hierin een belangrijk punt.

We hebben een systeem om onze financiële risico’s te beheersen. Dit systeem helpt ons om onze doelen te bereiken en waar nodig bij te stellen. We rapporteren elk kwartaal over de actuele risico’s en onze aanpak. De belangrijkste risico’s en onzekerheden staan hieronder benoemd. De nadere toelichting hierop is in het originele bestuursverslag terug te lezen.

1. Onvoorzienbare en onbeheersbare leerlingfluctuaties
2. Financiële gevolgen van beëindiging arbeidsrelatie ter voorkoming van een geschil of om een bestaand geschil op te lossen
3. Instabiliteit bekostiging
4. Onvolledige indexatie van bekostiging
5. Hoger dan begrote kosten voor (ziekte-)vervanging
6. Arbeidsmarkt schaarste
7. Restrisico’s – deze risico’s kunnen zich zowel aan de batenkant als aan de lastenkant openbaren. Het gaat hierbij om onvoorzienbare en onbeheersbare daling van baten of onvoorzienbare en onbeheersbare stijging van lasten. Een ander type risico dat onder deze categorie risico’s wordt opgenomen is de waardering van balansposten in de activa en passiva. Wanneer de boekhoudkundige waarde niet aansluit bij de werkelijke waarde ontstaat een risico op een neerwaartse bijstelling van het eigen vermogen c.q. het netto werkkapitaal.
8. Uitvoeringsrisico’s in de bedrijfsvoering

Bij PCBO Apeldoorn blijven we continu werken aan een stabiele financiële basis, zodat we onze leerlingen het best mogelijke onderwijs kunnen bieden.